De tuinkalender van maart
Het voorjaar zit in de lucht. Veel bloembollensoorten bloeien nu volop, het gras begint te groeien en dotters, primula’s en forsythia laten hun vrolijke kleuren zien.
Hieronder zijn de belangrijkste tips te lezen betreft snoeien, het gazon, fruitbomen en planten. Ook geven we tuintips en vertellen we u welk onderhoud er deze maand in de tuin plaats kan vinden.
Belangrijk deze maand:
- Als het gras gaat groeien, begint ook het maaien
- Maak terrassen en paden algvrij
- Schoon de vasteplantenborder op
- Geef al uw planten een goede basisbemesting (ook het gazon)
- Het gazon eventueel verticuteren en herstellen
- Verjongingssnoei bij hortensia’s toepassen
- Winterharde vaste planten nu (ver)planten en eventueel delen
Snoeien
Struikrozen snoeien
Dit gebeurt traditioneel tussen 1 maart en 1 april, maar door de opwarming van de aarde wordt vroegere snoei noodzakelijk. Snoei struikrozen tot op tien á vijftien centimeter boven de grond en doe de afgesnoeide takken weg.
Snoei kort want op de takken kunnen allerlei ziektesporen overleven. Houd alleen krachtige scheuten aan. Alleen bij niet-vriezend weer snoeien. Snoei kort boven naar buiten wijzende knoppen (ogen).
Heideplanten snoeien
Snoei eraf wat er in het vorige seizoen is bijgegroeid. Snoei de struikjes een beetje bol en nooit tot op het kale hout, want van daaruit lopen de planten niet of heel moeilijk weer uit.
Leirozen snoeien
Als het al een forse struik is, kunt u enkele van de oudste takken wegsnoeien. Kort de andere in als ze te lang zijn geworden, dat stimuleert de vorming van nieuwe scheuten. Laat de rest zitten.
Enigszins horizontaal uitgebogen takken geven de meeste bloeischeuten, daarom wordt bij het aanbinden van leirozen vooral de waaiervorm veel toegepast.
Gazon
Het gras maaien
Stel de maaimachine wat hoger (vier centimeter) af dan normaal en maai niet bij nat weer.
Verwijder na afloop het maaisel. Dat kan namelijk op de composthoop of in dunne laagjes als mulch tussen de borderplanten.
Fruit om van te genieten
Fruit om van te genieten
Verser en duurzamer fruit dan direct uit de tuin, is er niet. Dat is ook aan de smaak duidelijk te merken. Er is zelfs niet veel ruimte voor nodig, want veel fruitboomsoorten en -rassen worden tegenwoordig ook op onderstammen gekweekt die de fruitbomen klein houden. Fruit groeit overal waar wat zon is, in gewone, goed gedraineerde tuingrond. Nog even en veel soorten fruit bloeien weer uitbundig, meestal met roze of witte bloemen. Om geweldig van te genieten!
Moerbei en notenbomen
Moerbeien bloeien in mei en rijpen in juli. In platte ‘dakvorm’ gesnoeide moerbeien zijn inmiddels heel geliefd. Er bestaan twee hoofdsoorten: de witte moerbei (Morus alba) geeft wittig-roze vruchten (dit is de soort waar de zijderups op wordt gekweekt) of de zwarte moerbei (M. nigra), die geeft donkerpaarsrode vruchten. Moerbeivruchten smaken heerlijk friszoetig. Ze hebben een soort langgerekte braamvorm.
Notenbomen zijn er in tal van soorten.
Hazelaars (Corylus avellana), de lage meerstammige bomen of hoge struiken met de bekende in september oogstbare nootjes en de gele katjes in januari (ze zijn zelfsteriel, dus plant enkele rassen). Er zijn ook hazelaars met mooi roodbruin blad en rassen met korte, brede of grotere, langwerpige vruchten.
De tamme kastanje (Castenea sativa) wordt een grote hoge fruitboom. Een goed alternatief voor tuinen is de veel lager blijvende Chinese tamme kastanje (C. molissima) die ook een goede opbrengt geeft. De walnoot (Juglans regia) wordt in veel gevallen ook een grote boom, maar er zijn zelfs ook struikvormen. Veel rassen hebben geen naam, maar een nummer. Alle in kuip of container gekweekte fruitbomen zijn het hele jaar door plantbaar.
Steenvruchten
Er zijn ook steenvruchten. De ‘steen’ is de harde kern in de vrucht, bijvoorbeeld in kersen (Prunus avium), zure kersen of morellen (P. cerasus), pruimen en kwetsen (P. domestica), perziken (P. persica), nectarines (P. persica var. nucipersica) en abrikozen (P. armeniaca). U kent ze. Kersen- en pruimenbomen zijn bij ons volkomen winterhard. Perziken, nectarines en abrikozen staan liever wat meer beschut in de zon. Deze fruitbomen zijn iets gevoeliger. Door de verandering van het klimaat de laatste jaren doen de fruitbomenhet hier echter steeds beter en zijn ze zeer de moeite waard.
Kies wat u wilt; (kwee)peren en appels
Er is handfruit dat u direct van de boom kunt eten, bewaarfruit en vruchten die verwerkt willen worden. De prachtige kweeperen (Cydonia oblonga) bijvoorbeeld zijn zo van de fruitboom keihard, maar ze hebben een unieke smaak en geur. Beroemd in tal van delicatessen uit het Middellandse-Zeegebied als jam en compote, in appelmoes en gebak. Kweepeer behoort tot de rozenfamilie (Rosaceae). Er zijn kweepeerrassen met een grote appel- of peervorm.
Bij appels (Malus domestica) kent u het verschil tussen de honderden soorten handappels voor verse consumptie, bewaarappels die u lang kunt bewaren en moesappels. Maar er zijn ook zoete appels, met een hoog natuurlijk suikergehalte. Die laten zich heel goed drogen (voor tutti-frutti). Vooral oude rassen hebben vaak een unieke smaak.
Voor peren (Pyrus communis) geldt ongeveer hetzelfde. Daarvan bestaan hand- en stoofpeerrassen. Heel bijzonder, ook qua smaak en vanwege het wat ‘korrelige’ vruchtvlees, is de Nashi-peer van Japanse origine. Vroeg geplukt zijn de meeste perensoorten goed bewaarbaar. Dit zijn allemaal pitvruchten.
Bestuivers
Vooral appel- en perenbomen, maar ook diverse pruimen en kersen en ook notenbomen geven veel meer vruchten als ze door stuifmeel van een ander ras dat in dezelfde periode bloeit, worden bestoven. Laat u bij uw rassenkeuze dus goed voorlichten over de beste combinaties, maar er zijn ook zelfbestuivers die geen ‘vreemd’ stuifmeel nodig hebben.
Onderhoud
Zure-grondplanten water geven
In maart hebben vooral planten die van zure grond houden veel behoefte aan vocht. Geef soorten als Pieris, Rhododendron en blauwe bes daarom deze maand extra water.
Gazon herstellen
Een gazonherstelset is ideaal om uw gazon weer een nieuw, diepgroen leven te geven. In enkele stappen komt het zonder spitten en met verticuteren voor elkaar. Maart is een prima periode om een nieuw grasveld in te zaaien.
Winterbescherming verwijderen
Haal beschermende lagen organisch materiaal weg bij vaste planten. Pas op dat u geen jonge groeipunten (neuzen) beschadigt. Loop niet op plekken waar bollen in de grond zitten. Kunststof zakken of andere winterbescherming van de kronen van stamrozen verwijderen.
Weer flink wieden
Het onkruid groeit onvermoeibaar. Haal het zoveel mogelijk weg voordat het zaad kan vormen. Dat gebeurt sneller dan u denkt. Hardnekkige vaste onkruiden met wortel en tak uitroeien.
Slakken bestrijden
Slakken zijn vooral nachtdieren. U kunt ze tijdens hun nachtelijke vraattochten met de hand wegvangen. Ook zijn er ecologisch verantwoorde slakkenkorrels met voor andere dieren (en mensen) niet-giftige middelen.
Voordeel daarvan is bovendien dat de stervende slakken zich ondergronds terugtrekken. U hoeft dus geen dode slakken op te ruimen.
Planten
Zomerbloemen zaaien
Vanaf half maart kunt u zomerbloemen in een koude bak buiten zaaien. Lathyrus is niet gevoelig voor vorst en kunt u half maart direct in de volle grond zaaien. Plant de wortelstokken van Indisch bloemriet (Canna) in potten en zet die op een zonnige plek.
Plant (verplant) bladverliezende bomen en struiken
Veel bomen en heesters staan nu op uitlopen. Daardoor zullen ze extra goed en krachtig doorgroeien na het planten. In containers (potten) gekweekte planten mag u het hele jaar door planten.
Planttijd vanaf eind maart
Heesters en vaste planten die in de zomer en later bloeien, bij voorkeur nu planten.
Een haag planten
Maart is een prima planttijd voor hagen. U kunt uitgaan van vijf planten per strekkende meter, dus steeds met twintig centimeter tussenruimte.
Maakt u een dubbele haag waarin de planten in twee rijen versprongen worden geplant, dan kunt u met dertig centimeter tussenruimte planten en heeft u zes tot acht planten per strekkende meter nodig. Voor lage haagjes zoals bijvoorbeeld Buxus plant u zo dat de struikjes elkaar net raken. Dan heeft u acht à tien planten per strekkende meter nodig. Maak altijd flinke plantgaten en verbeter de grond in de plantgaten.
Druif planten
Dat kan (in pot gekweekt) het hele jaar, maar als u nu plant, slaat een druif erg gemakkelijk aan. Dat geldt ook voor bramen en daarmee verwante soorten, zoals de Loganbes.
Rozen planten
Maak voor het planten van rozen flinke plantgaten en verrijk de grond die erin komt met veel voedingsstoffen. Rozen zijn hongerige planten.
Tweejarigen soorten planten
Plant soorten zoals madelieven (Bellis), muurbloemen, viooltjes, vergeet-mij-niet, Silene. Deze soorten vormen in het eerste jaar een bladrozet en gaan in het tweede jaar (de fase waarin u ze koopt) bloeien. Ze zijn een perfecte aanvulling op eenjarige en vaste plantensoorten.
Vaste planten scheuren
Vaste planten verouderen op den duur. Dat merkt u vooral doordat ze in het hart minder goed uitlopen en de bloei minder wordt. Dat kunt u bij veel soorten verhelpen door de planten om de drie á vier jaar te delen of te scheuren. Plant de jonge randdelen in nadat u de grond op de plantplek hebt verbeterd.
Tuintips
Snoeien, scheuren en mesten
Maart is een goede maand om te snoeien. Zo kunt u na de vorstperiode uw struikrozen en leirozen snoeien, maar ook voor heideplanten en mahoniestruiken is het dan het juiste snoeimoment. En natuurlijk is maart zeer geschikt om te planten en verplanten. Als bepaalde vaste planten niet meer zo goed uitlopen en minder bloeien, kunt u ze delen of scheuren. Ook dat kunt u deze maand doen. Voeding is heel belangrijk voor een gezonde tuin, dus vergeet vooral niet te bemesten.
Op tijd beginnen
De natuur ontwaakt, dus… de slakken ook. Begin met bestrijden voordat ze uw planten te pakken hebben. Gebruik ecologisch verantwoorde slakkenkorrels, dan brengt u andere dieren en mensen niet in gevaar.
Enny Fransen
